Yeni teşvik paketi nasıl değerlendirildi?

Türkiye ekonomisine yön verenler, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bugün açıkladığı yeni teşvik sistemini değerlendirdi. Teşvik paketi piyasa oyuncularını ikiye böldü.

OLUMLU GÖRÜŞLER...

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, yeni teşvik ve istihdam paketine ilişkin, yasanın, Türkiye'nin yalnızca krizden çıkmasına yardımcı olmayacağını, aynı zamanda orta ve uzun vadede rekabet gücünün artışına çok büyük katkıda bulunacağını kaydetti.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili İbrahim Burkay, yeni teşvik ve istihdam paketinin 3 boyutlu yapısıyla bugüne kadar Türkiye'de hazırlanmış en kapsamlı teşvik yasa çalışması olduğunu bildirdi.



İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, paketin getirdiği olumlu psikolojik etkinin, ekonomideki kıpırdanma eğilimini destekleyeceğini, kısa vadede olumlu etki açısından, KDV ve ÖTV indirimlerinin tüm sektörleri kapsayacak şekilde devam etmesinin de önem taşıdığını kaydetti.

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, Türkiye'deki yatırımların önündeki en önemli engel, vergi ve sigorta gibi kamu yüklerinin çok yüksek olmasıdır. Bu nedenle, SSK primi işveren hissesinin bölgesine göre 2 yılla 7 yıl gibi bir süre devlet tarafından karşılanması yerinde bir teşviktir. Aynı şekilde yüzde 20 olan kurumlar vergisinin yüzde 2-10;a kadar indirilmesi büyük bir adım olarak görülmeli. Bence getirilen bu vergi indirimi ve sigorta yükünün devlet tarafından karşılanması özellikle Doğu, Güneydoğu ve Doğu Karadeniz ile Çankırı, Kastamonu, Sinop gibi geri kalmış bölgelerimizde büyük bir yatırım hamlesini başlatacaktır dedi.

Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, Bu da çok önemli diye düşünüyorum. Bunlar doğru şeyler...Keşke kaynak olsa da daha fazlasını yapabilelim. Ama bu hassas bir denge. Tüketici harcamalarında bir canlanma olması lazım. Çünkü krizden çıkış bu...Tüketici güveninin geri gelmesi lazım. Tüketici güveni ile birlikte tüketici harcamasının geri gelmesi lazım ki büyümeye geri dönelim dedi.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, Erdoğan'ın açıkladığı yeni teşvik ve istihdam paketinin, Türkiye'nin orta vadede ekonomik krizin etkilerinden sıyrılmasında önemli katkısı olacağı görüşünü taşıdıklarını bildirdi.

Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral, teşvik paketinin 12 sektöre verilmesi ve finansmanda getirilen desteklerin, küresel krizin en kısa sürede atlatılmasını sağlayacağını belirtti.

İzmir Ticaret Odası (İZTO) Başkanı Ekrem Demirtaş, teşvik ve istihdam paketini memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, Beklediğimize değdi. Bu paket Türkiye'yi küresel güç olmaya yöneltecek bir paket dedi.

Adana Ticaret Odası (ATO) Başkanı Şaban Baş, krizin çözümüne yönelik atılan adımı son derece önemsediklerini belirterek, Adana, daha önceki teşvik uygulamalarının en büyük mağdurlarından biridir ancak, Adana'yı bu teşvikte ikinci bölgede görüyoruz. Bu durumun ekonomiye nasıl yansıyacağını da zaman gösterecek dedi.

Doğu Akdeniz Sanayicileri ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DASİFED) Başkanı Süleyman Onatça, paketin yeni açıklandığını, sadece ana başlıkları inceleyebildiklerini, bu nedenle detaylı bir değerlendirmede bulunmamakla birlikte atılan adımı son derece olumlu karşıladıklarını söyledi.

Güneydoğu Sanayici ve İş Adamları Derneği (GÜNSİAD) Başkanı Şah İsmali Bedirhanoğlu, İlk defa bu kadar geniş kapsamlı bir teşvik yasası çıkarıldı. Yine ilk kez teşvik uygulamasında bölgesel ve sektörel olarak yer alıyor. Geçmiş uygulamalar bu yönde olmadığı için başarılı olmadı. Bu konuda hükümet temsilcileriyle yaptığımız görüşmelerimizde uygulamanın bölgesel ve sektörel olmasını talep ediyorduk. Taleplerimiz dikkate alınmış. Türkiye 4 bölgeye ayrılmış. Bizim bölgemizde eğitim, sağlık, turizm, madencilik ve tarıma dayalı sanayi yatırımlarının teşvik edileceği belirtiliyor. Bu alanların hepsi de çok iyi şekilde tespit edilmiş. Trabzon'un bölge ile aynı kapsamda olması yanlıştır. Ancak, detaylarını görmemiz lazım. Çok şey detayda gizli kalabiliyor. Bu haliyle olumlu ancak bazı yönleriyle de eksik uygulama olarak değerlendiriyoruz dedi.

Doğu ve Güneydoğu Sanayici ve İş Adamları Dernekleri Federasyonu (DOGÜNSİFED) Başkanı Tarkan Kadooğlu, uygulamanın 81 ilde özellikle 12 sektörü teşvik ettiğini ifade ederek, bu sektörlerin genelde istihdam yaratan sektörler olduğunu söyledi.

Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Nejat Koçer, yeni teşvik ve istihdam paketini başlangıç olarak olumlu değerlendirdiğini belirterek, Türkiye'nin özellikle krizden çıkış noktasında olduğu bugünlerde hem teşviğin hem de beraberinde yeni istihdam paketinin açıklanmasını son derece önemli buluyorum. Türkiye'de yeni bir dönem başlamıştır. Bugün itibariyle Türkiye'de kriz başka aşamaya girecek ve açıklanan teşvik sistemi ile birlikte yeni bir üretim ve yatırım anlayışı da ortaya çıkmaya başlayacaktır diye konuştu.

Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Cahit Nakıboğlu, Gaziantep 4. organize sanayi bölgemiz hazır bekliyor. Arsaları tahsis etmiştik, herkes teşviği bekliyordu. Şimdi herkes yatırıma başlayacak dedi.

Hatay Sanayici ve İşadamları Derneği (HASİAD) Başkanı Mehmet Kılıçlar, Başbakan'ın açıkladığı yeni teşvik ve istihdam paketinin, iş dünyasına bir öncekinden daha yararlı olacağına inandığını bildirdi.

Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, tüm illerin teşvik kapsamına alınmasının isabetli olduğunu söyledi.

Ankara Giyim Sanayicileri Derneği (AGSD) Başkanı Canip Karakuş, yeni teşvik sisteminin genel olarak yoğunluğunun yüksek, istihdam hedefli olması nedeniyle de yönünün doğru olduğunu belirtti.

Sektörel Dernekler Federasyonu Başkanı Çetin Nuhoğlu, sanayiye ara girdi sağlamaya yönelik bu yatırım planlarının gerçekleşmesi durumunda, dış ticaret açığının kaynağı olan yapısal sorunun da çözüme kavuşacağını ve yeni planın iş dünyasından ilgi göreceği konusunda umutlu olduğunu belirterek, Artık istihdam ve uzun vadeli yol haritasının etkinliği için Kamu ve sivil toplum kuruluşları hızla harekete geçmeli ifadelerini kullandı.

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Ender Yorgancılar, yeni teşvik ve istihdam paketini olumlu karşıladıklarını belirterek, Başbakan'ın açıklamalarını ilk adım olarak görüyoruz, benzeri gelişmelerin bundan sonra da devam etmesini bekliyoruz dedi.

Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) Başkanı Mehmet Balduk, En ücra köşeler en fazla desteği alacak. Bu bizim için çok önemliydi. Eğer 2. bölgede olsaydık SSK primi alamayacaktık, faiz indirimi alamayacaktık. Bundan dolayı başta milletvekilleri, basın mensupları ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum diye konuştu.

Kahramanmaraş Ticaret Borsası (KTB) Başkanı Mahmut Arıkan, yeni teşvik yasasını olumlu bulduklarını ve en önemli özelliğinin de bölgelerarası gelişmişlik farkını minimuma indireceğini ifade etti.

Kahramanmaraş Sanayici ve İşadamları Derneği (KASİAD) Başkanı Abdulkadir Kurtul , Türkiye'nin 81 ilinin teşvik kapsamına alınmasını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.

Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Başkanı Eyyüp Sabri Ertekin, Yeni teşvik ve istihdam paketi yatırımcılara büyük kolaylıklar sağlayacak. Sosyal Güvenlik primleriyle ilgili kesintide işveren payının devlet tarafından ödenmesi çok olumlu bir yaklaşım. Bu güzel imkanları değerlendirmek isteyen yatırımcıları GAP'ın merkezi Şanlıurfa'da yatırım yapmaya bekliyoruz dedi.

Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Uslu, yeni teşvik ve istihdam paketi sayesinde işsizlikle mücadelede önemli gelişme kaydedileceğini belirterek, İşsizliğe çare bulunacak dedi.

Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı, açıklanan teşvik tedbirlerinde fevkalade doğru adımlar atıldığını bildirdi.

Alışveriş Merkezi ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Alışveriş Merkezleri Sektörel Grup Başkanı Aziz Torun, Türkiye'de son 4-5 yıldır teşviklerin kalktığını ifade ederek, teşviklerin devam etmesi gereken motivasyon unsuru olduğunu söyledi.

Siirt Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Vekili F.Özgür Çalapkulu, yeni teşvik ve istihdam paketini olumlu bulduklarını söyledi.

Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK) ve Uşak Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Hazim Sesli, yeni teşvik ve istihdam paketinin Türkiye'nin ekonomik krizden çıkması için çok önemli ve güzel bir adım olduğunu söyledi.

Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, yeni teşvik ve istihdam paketini, genel olarak bölge açısından olumlu bulduğunu, esnek ve dinamik yapıya sahip olduğunu bildirdi.

Bursa Sanayicileri ve İşadamları Derneği (BUSİAD) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Ceylan, yeni teşvik ve istihdam paketinin bölgesel ve sektörel olması yönüyle öncekilerden ayrıldığına dikkati çekerek, pakete bu yönüyle olumlu ve ılımlı baktıklarını ifade etti.

OLUMSUZ GÖRÜŞLER...

Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu, yeni teşvik ve istihdam paketiyle yapısal sorunlara çözüm aramak yerine, kısmi önlemler alınarak, krizden olumsuz etkilenen bazı sektörlere ve kesimlere destek sağlanmasının amaçlandığını savundu.

Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu, teşvik ve istihdam paketinin üretimin ve istihdamın teşviki yönüyle olumlu ve uygun düzenlemeler içerirken piyasaların canlandırılmasının olmazsa olmaz şartı olan harcama (tüketimin artırılması) ayağı yönüyle eksik olduğunu savundu.

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği (TZYMB) Genel Başkanı Fehmi Kiraz, hükümetin açıkladığı yeni teşvik ve istihdam paketinde tarım ve çiftçilerin yer almadığını belirterek, Hükümet bir an önce önlem almalı, yoksa Türk tarımı ve çiftçisi bitmek üzere uyarısında bulundu.

Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, Paketin olumlu yanları olduğu gibi eksik tarafları da var. Özel istihdam bürolarının mesleki faaliyet olarak geçici iş ilişkisi kurmasına olanak tanıyan yeni düzenleme sosyal diyalog süreci işletilmeden sadece işverenlerin talebiyle hayata geçirilmek istenmektedir. Söz konusu geçici iş ilişkisinin diğer anlamı kiralık işçiliktir. Bu uygulamayla düşük ücretle çalışan, iş güvencesi olmayan çalışanlar ordusu yaratılması tehlikesi bulunmaktadır. işverenler tarafından suiistimal edilebilecek bir düzenlemedir. Bu uygulamanın tekrar düşünülmesi ve sıkı şekilde izlenmesi gerekmektedir dedi.

İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, sektörün yeni teşvik paketiyle Doğu'ya taşınmasının oldukça zor olduğunu kaydetti.

Türkiye Esnaf Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, Türkiye'de 30 yıldır bölgesel farklılıklara göre uygulanan teşvik sistemi fazla yarar sağlamadı. Esnaf ve sanatkara yönelik teşvikler istihdam ve yatırımda daha etkili olurdu. Esnaf ve sanatkarın da aynı desteklerden yararlanmasını istiyoruz dedi.

Balıkesir Ticaret Odası (BTO) Başkanı Mahmut Yavuz, Yeni teşvik sisteminde şanslı illerden biri olarak görünüyoruz. Ancak Balıkesir'e yine haksızlık yapıldığını düşünüyorum. Çünkü Balıkesir'in 2. bölgede olması da teşviklerden yine kısıtlı yararlanması anlamına geliyor. Balıkesir'in çimento ve metal sanayinin üssü olacağı söyleniyor. Zaten bölgemizde çimento sektörü yeteri kadar gelişmiş durumda. Metal sanayi içinse Balıkesir merkezden çok limandan ihracat yapılabileceği için Bandırma düşünülebilir. Balıkesir için gıda sanayi çok önemli. Çünkü, Balıkesir beyaz ette, sütte, yumurtada, kırmızı ette çok önemli bir yere sahip ve Türkiye'yi doyuran illerden biri. Bu nedenle Balıkesir'de gıda sanayinin teşvik edilmesi çok daha uygun düşer. İstihdam ve katma değer açısından düşünüldüğünde de gıda sanayi teşvik edilmelidir dedi.

Türkiye Genç İş Adamları Konfederasyonu (TÜGİK) Genel Başkanı Hazim Sesli, açıklanan her ekonomik paketin genç işadamları olarak kendilerini memnun ettiğini ancak, IMF ile geciken anlaşmanın tedirginlik yarattığını kaydetti.

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği (KOBİDER) Başkanı Nurettin Özgenç, 200 bin işsize mesleki eğitim verilecek olmasının sevindirici bir gelişme olduğunu, ancak KOBİ'lerin ihtiyacı olan vasıflı eleman yetiştiren meslek okullarının önünü kesen katsayı engelinin hala kaldırılamamış olmasını anlamanın mümkün olmadığını kaydetti.

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Galip Ensarioğlu, Türkiye geneli için düşündüğümüzde iyi bir uygulama. Ancak bölgemizi ele alırsak eksikler var. Bizim Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri 4. bölgede yer alıyor. Buna Trabzon da dahil edilmiş. Bu yanlış bir uygulamadır. Trabzon gibi limana sahip bir il ile Şırnak, Bitlis ve Hakkari aynı grupta yer alması yanlıştır. Olumlu bir yasa ancak Trabzon ile Şırnak'ın aynı kapsamda olmamalıdır dedi.

Gaziantep Ticaret Odası (GTO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Aslan, Teşvik, hep yeni yatırımlarla ilgili. Ama yaşanan ekonomik kriz ve durgunluğa, işletmelerin sıkıntılarına ve işsizlik artışına baktığımız zaman hayatını devam ettirmekte zorlanan işletmeler için ek paket lazım. Mevcut işletmeler için istihdam ve vergi oranlarının aşağı çekilmesi, finans sıkıntılarını gidermeye yönelik ayrı pakete ihtiyaç var. Bunu sağlamazsak onlardan yeni yatırım bekleyemeyiz dedi.

Kilis Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Özçiloğlu, yeni teşvik paketinde Kilis'in üçüncü bölgede yer almasından memnun olmadıklarını belirterek, Kilis'te çok büyük işsizlik var, sanayi yok. Bizim gelişmiş illerle aynı kefeye konmamız adaletsizlik oldu, şimdi yatırımcı alamayacağız dedi.

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ahmet Nakkaş, yeni teşvik paketindeki desteklere rağmen özel sektörün mevcut üretim kapasitesi, mevcut istihdamın ve mevcut kredilerin korunmasına yönelik destek ihtiyacının halen sürdüğünü kaydetti.